در طب سنتی ایران، استفاده از نوشیدنی‌های گیاهی به‌ویژه در فصول گرم سال، رواج زیادی دارد. یکی از این نوشیدنی‌ها شربت خاکشیر و تخم شربتی است که علاوه بر طعم مطبوع، خواص درمانی قابل توجهی دارد. این نوشیدنی از ترکیب دانه‌های خاکشیر و تخم شربتی با آب و گاهی شکر یا عسل تهیه می‌شود. در ادامه به بررسی خواص علمی و سنتی این ترکیب مفید می‌پردازیم.

ترکیبات اصلی

1. خاکشیر (Descurainia sophia)

خاکشیر گیاهی از خانواده شب‌بویان است. دانه‌های آن ریز، قرمز یا قهوه‌ای‌رنگ بوده و در تماس با آب، لایه‌ای ژلاتینی ایجاد می‌کنند.

2. تخم شربتی (بذر ریحان – Ocimum basilicum)

تخم شربتی شباهت زیادی به تخم چیا دارد، اما از نظر گیاه‌شناسی متفاوت است. دانه‌های آن سیاه‌رنگ بوده و پس از خیساندن در آب، حجیم و لعاب‌دار می‌شوند.

خواص دارویی و تغذیه‌ای

1. خنک‌کننده و ضد عطش

ترکیب خاکشیر و تخم شربتی یکی از بهترین نوشیدنی‌ها برای رفع عطش و کاهش دمای بدن در تابستان است. لعاب این دانه‌ها باعث حفظ رطوبت بدن و جلوگیری از کم‌آبی می‌شود.

2. بهبود عملکرد دستگاه گوارش

• خاکشیر خاصیت ملین دارد و به درمان یبوست کمک می‌کند.

• تخم شربتی به دلیل دارا بودن فیبر محلول، باعث افزایش حجم مدفوع و تنظیم حرکات روده می‌شود.

3. کمک به کاهش وزن

وجود فیبر در هر دو دانه باعث ایجاد حس سیری طولانی‌تر می‌شود. این امر می‌تواند در رژیم‌های کاهش وزن مفید باشد.

4. تنظیم قند خون

فیبر و لعاب موجود در این دانه‌ها جذب قند را کاهش داده و در کنترل قند خون مفید است. برای بیماران دیابتی، نوشیدن این شربت بدون افزودن شکر توصیه می‌شود.

5. ضد التهاب و آنتی‌اکسیدان

هر دو دانه حاوی ترکیبات پلی‌فنولی و آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند فلاونوئیدها هستند که به کاهش التهاب، محافظت سلولی و بهبود عملکرد سیستم ایمنی کمک می‌کنند.

6. تصفیه‌کننده خون و کبد

در طب سنتی، خاکشیر به‌عنوان تصفیه‌کننده خون و کمک‌کننده به سم‌زدایی کبد شناخته شده است. مصرف منظم آن برای افرادی با جوش‌های پوستی، توصیه می‌شود.

7. کمک به کاهش فشار خون

خاکشیر و تخم شربتی با تأمین پتاسیم و کمک به تعادل آب و املاح بدن، می‌توانند به تنظیم فشار خون کمک کنند.

نحوه مصرف

• مواد لازم:

  • خاکشیر: ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری

  • تخم شربتی: ۱ قاشق مرباخوری

  • آب سرد: ۱ لیوان

  • شیرین‌کننده طبیعی مانند عسل یا مقدار کمی شکر (اختیاری)

  • آب‌لیمو یا گلاب برای طعم‌دهی بیشتر (اختیاری)

• روش تهیه:
  خاکشیر را چند بار با آب بشویید تا خاک و شن آن کاملاً جدا شود. تخم شربتی را نیز جداگانه در آب بخیسانید تا لعاب‌دار شود. سپس هر دو را با آب سرد و شیرین‌کننده ترکیب کرده و نوش جان کنید.

موارد احتیاط

• مصرف بیش از حد تخم شربتی ممکن است در برخی افراد باعث نفخ یا مشکلات گوارشی شود.

• بیماران دارای فشار خون پایین یا مصرف‌کننده داروهای رقیق‌کننده خون باید با احتیاط مصرف کنند.

• برای کودکان زیر ۲ سال یا در دوران بارداری، بهتر است با پزشک مشورت شود.

نتیجه‌گیری

شربت خاکشیر و تخم شربتی نه تنها نوشیدنی‌ای سنتی و خوش‌طعم است، بلکه خواص دارویی قابل توجهی نیز دارد. این نوشیدنی به بهبود عملکرد گوارش، تنظیم فشار خون، سم‌زدایی بدن و حفظ آب بدن در روزهای گرم کمک می‌کند. با رعایت اعتدال در مصرف و انتخاب شیرین‌کننده‌های طبیعی، می‌توان از این نوشیدنی به‌عنوان بخشی از یک سبک زندگی سالم بهره برد.

سلامتی شما اولین هدف ماست.
02122645241
09308251618