چرا روز جهانی یائسگی اهمیت دارد؟

هر سال در ۱۸ اکتبر (۲۶ مهر)، روز جهانی یائسگی با هدف افزایش آگاهی درباره‌ی سلامت زنان در این مرحله از زندگی برگزار می‌شود.
یائسگی یک فرآیند طبیعی زیستی است، نه بیماری؛ اما تغییرات هورمونی ناشی از آن می‌تواند اثرات قابل‌توجهی بر جسم، روان و کیفیت زندگی زنان داشته باشد. شناخت علمی و مراقبت درست، کلید عبور سالم از این دوران است.

یائسگی چیست و چه زمانی رخ می‌دهد؟

یائسگی به‌طور رسمی زمانی تشخیص داده می‌شود که دست‌کم ۱۲ ماه متوالی قاعدگی قطع شده باشد و علت دیگری غیر از بارداری یا بیماری وجود نداشته باشد.
میانگین سنی آن بین ۴۵ تا ۵۵ سال است؛ اما ممکن است زودتر (یائسگی زودرس) یا دیرتر نیز رخ دهد.

اصلی‌ترین علت، کاهش عملکرد تخمدان‌ها و کاهش سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون است. این تغییرات بر استخوان‌ها، قلب، پوست، مغز و خلق‌وخو تأثیر مستقیم دارند.

علائم شایع یائسگی

تغییرات هورمونی می‌تواند مجموعه‌ای از علائم جسمی و روانی را ایجاد کند، از جمله:

• گرگرفتگی و تعریق شبانه

• نوسانات خلقی، اضطراب یا افسردگی

• بی‌خوابی و خستگی مزمن

• خشکی واژن و کاهش میل جنسی

• کاهش تمرکز و حافظه کوتاه‌مدت

• تغییرات پوستی، ریزش مو و شکنندگی ناخن‌ها

عوارض طولانی‌مدت کاهش استروژن

استروژن علاوه بر نقش تولیدمثلی، در حفظ عملکرد طبیعی بسیاری از بافت‌ها نیز مؤثر است. کاهش آن می‌تواند موجب:

1. پوکی استخوان (استئوپروز)
   کاهش تراکم استخوان و افزایش احتمال شکستگی‌ها.

2. بیماری‌های قلبی–عروقی
   افزایش چربی خون، فشارخون و خطر تصلب شرایین.

3. تغییرات متابولیک
   افزایش وزن شکمی و مقاومت به انسولین.

4. افت عملکرد شناختی
   افزایش احتمال اختلالات حافظه و تمرکز.

راهکارهای پزشکی برای کنترل علائم یائسگی

1. درمان جایگزینی هورمونی (HRT)

در موارد انتخابی و تحت نظر پزشک، می‌تواند علائم شدید را کنترل کرده و از پوکی استخوان پیشگیری کند.
با این حال، باید خطرات احتمالی مانند لخته خون یا سرطان پستان بررسی شود.

2. داروهای غیراستروژنی

داروهایی مانند SSRIها یا گاباپنتین می‌توانند گرگرفتگی و بی‌خوابی را کاهش دهند.

3. مراقبت‌های غیر دارویی

• فعالیت بدنی منظم (پیاده‌روی، یوگا، تای‌چی)

• رژیم غذایی غنی از کلسیم، منیزیم، ویتامین D و پروتئین گیاهی

• ترک سیگار و کاهش مصرف کافئین و الکل

رویکرد طب سنتی و طب ایرانی در یائسگی

در طب ایرانی، یائسگی به عنوان دوران کاهش قوای حرارتی و رطوبتی بدن شناخته می‌شود. هدف درمان، تقویت قوای حیاتی و حفظ تعادل مزاجی است.

🌿 توصیه‌های طب ایرانی

• استفاده از گیاهانی مانند رازیانه

• مصرف غذاهای معتدل و مرطوب‌کننده مثل آش جو، شیره انگور، بادام و انجیر خشک

• پرهیز از غذاهای بسیار خشک، تند و شور

• استفاده از روغن بنفشه یا بادام برای خشکی پوست و بدن

• آرام‌سازی از طریق دم‌نوش‌های گل گاوزبان، سنبل‌الطیب یا بهارنارنج

اهمیت سلامت روان در دوران یائسگی

تغییرات هورمونی می‌تواند بر احساسات و روابط تأثیر بگذارد. حمایت خانوادگی، گفت‌وگو با متخصص و مشاوره روان‌شناختی می‌تواند از بروز افسردگی یا اضطراب جلوگیری کند.

جمع‌بندی

یائسگی پایانی بر زنانگی نیست؛ بلکه آغاز مرحله‌ای تازه از پختگی، آگاهی و آرامش است.
با رویکردی تلفیقی از پزشکی نوین و طب سنتی، می‌توان این دوران را با سلامتی، نشاط و تعادل پشت سر گذاشت.

سلامتی شما اولین هدف ماست.
02122645241
09308251618