گرمازدگی (Heat Stroke) یک وضعیت اورژانسی پزشکی است که به دلیل افزایش شدید دمای بدن (بالاتر از ۴۰ درجه سانتی‌گراد) به دنبال قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض گرما یا فعالیت شدید در هوای گرم رخ می‌دهد. این عارضه در صورت عدم درمان فوری، می‌تواند آسیب‌های جدی به مغز، قلب، کلیه‌ها و عضلات وارد کند و حتی منجر به مرگ شود.

علل گرمازدگی

گرمازدگی زمانی رخ می‌دهد که مکانیسم‌های تنظیم دمای بدن نتوانند گرمای اضافی را دفع کنند. از جمله دلایل اصلی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قرار گرفتن در هوای بسیار گرم و مرطوب

• فعالیت شدید بدنی در گرما

• پوشیدن لباس‌های نامناسب که مانع از تبخیر عرق می‌شوند

• کم‌آبی بدن

• مصرف برخی داروها مانند دیورتیک‌ها، ضدافسردگی‌ها، آنتی‌هیستامین‌ها و داروهای ضد فشار خون

• بیماری‌های مزمن مانند بیماری قلبی، دیابت، چاقی یا نارسایی کلیوی

گروه‌های پرخطر

• نوزادان و کودکان خردسال

• سالمندان (بالای ۶۵ سال)

• بیماران مزمن

• ورزشکاران حرفه‌ای

• کارگرانی که در فضای باز فعالیت دارند (مثلاً کارگران ساختمانی یا کشاورزان)

علائم گرمازدگی

گرمازدگی ممکن است به طور ناگهانی یا تدریجی بروز کند. علائم شامل موارد زیر است:

• افزایش دمای بدن (معمولاً بالای ۴۰ درجه سانتی‌گراد)

• پوست داغ، قرمز و خشک (در مراحل اولیه، ممکن است همراه با تعریق شدید باشد)

• سردرد شدید

• سرگیجه و گیجی

• حالت تهوع و استفراغ

• ضربان قلب سریع و قوی

• تنفس سریع و کم‌عمق

• اختلال در سطح هوشیاری (تشنج، توهم، بیهوشی)

درمان گرمازدگی

در صورت مشاهده علائم گرمازدگی، باید بلافاصله اقدامات اورژانسی زیر انجام شود:

۱. انتقال به مکان خنک

فرد را به مکانی سایه‌دار، خنک یا دارای تهویه منتقل کنید.

۲. کاهش دمای بدن

• لباس‌های اضافی را از تن بیمار خارج کنید.

• بدن فرد را با آب سرد یا حوله مرطوب خنک کنید.

• استفاده از بادبزن، کولر یا یخ روی نواحی کلیدی (زیر بغل، کشاله ران، گردن) بسیار مؤثر است.

۳. آبرسانی

در صورتی که فرد هوشیار است و می‌تواند مایعات بنوشد، به او آب خنک بدهید (نه بسیار سرد). اگر فرد بی‌هوش است یا استفراغ می‌کند، نباید مایعات خوراکی به او داده شود.

۴. تماس با اورژانس

گرمازدگی یک فوریت پزشکی است. حتماً با اورژانس تماس بگیرید (شماره ۱۱۵ در ایران).

پیشگیری از گرمازدگی

 ۱. نوشیدن آب کافی

در روزهای گرم حداقل هر ۳۰ تا ۶۰ دقیقه آب بنوشید، حتی اگر احساس تشنگی نمی‌کنید.

 ۲. اجتناب از فعالیت‌های سنگین در ساعات گرم روز

فعالیت‌های بدنی شدید را به ساعات خنک‌تر (صبح زود یا عصر) موکول کنید.

 ۳. پوشیدن لباس مناسب

لباس‌های نخی، گشاد، روشن و دارای قابلیت تنفس انتخاب کنید.

 ۴. استفاده از کرم ضدآفتاب و کلاه

برای جلوگیری از آفتاب‌سوختگی و جذب بیش از حد گرما، استفاده از ضدآفتاب و کلاه نقاب‌دار توصیه می‌شود.

 ۵. استفاده از وسایل خنک‌کننده

استفاده از کولر، پنکه یا رفتن به مکان‌های دارای تهویه مناسب به کاهش دمای بدن کمک می‌کند.

 ۶. مراقبت ویژه از گروه‌های حساس

اطمینان حاصل کنید که کودکان، سالمندان و بیماران مزمن در دمای مناسب قرار دارند و به میزان کافی آب مصرف می‌کنند.

نتیجه‌گیری

گرمازدگی یک تهدید جدی برای سلامت است که با افزایش دمای بدن و اختلال در تنظیم حرارت همراه است. با شناخت علائم هشداردهنده، اقدام سریع درمانی و رعایت اصول پیشگیری، می‌توان از بروز عوارض خطرناک آن جلوگیری کرد. آموزش عمومی درباره گرمازدگی به ویژه در فصل تابستان و در جوامعی با اقلیم گرم، امری ضروری است.

سلامتی شما اولین هدف ماست.
02122645241
09308251618