مزاج تابستان و تدابیر تعادل در گرمای سوزان

در فرهنگ ایران‌ زمین، واژه‌ی “چله” اشاره به دوره‌هایی چهل‌روزه دارد که در تقویم طبیعی و زیستی سال نقش مهمی ایفا می‌کنند. همان‌گونه که چله زمستان با سرما و درون‌گرایی همراه است، چله تابستان نیز نماد گرمای شدید، خشکی، و نیاز بدن به تطابق با طبیعت است.

☀️ مزاج تابستان چیست؟

طبق اصول طب ایرانی، فصل تابستان دارای مزاج گرم و خشک است. این گرمی و خشکی به‌صورت طبیعی در بدن افراد نیز اثر می‌گذارد و ممکن است منجر به:

• احساس حرارت در پوست و سر

• عطش شدید و خشکی دهان

• بی‌قراری، تحریک‌پذیری عصبی

• بی‌خوابی یا خواب ناآرام

• اسهال‌های صفراوی یا تعریق زیاد

• کاهش اشتها، سردرد، گرمازدگی

مخصوصاً افرادی که مزاج آن‌ها نیز گرم و خشک یا گرم و تر است (مانند صفراوی‌ها و دموی‌ها)، در این ایام آسیب‌پذیرترند.

چله تابستان در گاه‌شماری سنتی

در تقویم کهن ایران، تابستان به دو چله تقسیم می‌شود:

• چله بزرگ تابستان: از اول تیر تا دهم مرداد

• چله کوچک تابستان: از یازدهم مرداد تا پایان مرداد

جشن چله تابستان که در دهم مرداد برگزار می‌شود، گذر از گرم‌ترین روزهای سال را گرامی می‌دارد و نقطه‌ای برای آغاز بازگشت به تعادل تلقی می‌شود.

تدابیر طب ایرانی در چله تابستان:

برای پیشگیری از آسیب گرما و حفظ تعادل مزاج، توصیه‌های طب ایرانی در این ایام به شرح زیر است:

۱. تغذیه مناسب:

• پرهیز از خوراکی‌های با طبع گرم و خشک مانند فلفل، زنجبیل، گوشت گاو، خوراکی‌های سرخ‌شده

• استفاده از غذاهای مرطوب‌کننده مانند آش ساده، سوپ جو، خورش آلو

• مصرف میوه‌های سرد و تر مانند هندوانه، خیار، آلبالو، آلوچه پخته

• نوشیدن شربت‌های سنتی مانند سکنجبین، خاکشیر، عرق کاسنی و شاتره

۲. اصلاح سبک زندگی:

• خواب در زمان‌های خنک (زود خوابیدن و زود بیدار شدن)

• اجتناب از فعالیت شدید در ساعات گرم روز

• استحمام با آب ولرم و مالش بدن با گلاب یا روغن بنفشه

• پوشش روشن، نخی و گشاد

۳. حفظ آرامش روانی:

طبیعت گرم و خشک تابستان ممکن است موجب تحریک‌پذیری عصبی شود. استفاده از دمنوش‌هایی مانند:

• اسطوخودوس

• گل‌گاوزبان

• بهارنارنج
  می‌تواند کمک‌کننده باشد.

💡 نکته ویژه:

افرادی با مزاج صفراوی (گرم و خشک) در این ایام باید بیش از دیگران مراقب باشند؛ زیرا احتمال بروز علائمی مانند زردی، بی‌قراری، عطش شدید، و مشکلات گوارشی در آن‌ها بیشتر است.

🎉 نتیجه‌گیری:

چله تابستان یادآور این نکته است که همان‌طور که طبیعت گرم می‌شود، بدن نیز نیازمند تعدیل، آرام‌سازی و مرطوب‌سازی است. طب ایرانی، با نگاهی دقیق به رابطه انسان و فصل‌ها، راهکارهایی ساده اما مؤثر برای حفظ تعادل و سلامتی ارائه می‌دهد.

سلامتی شما اولین هدف ماست.
02122645241
09308251618